Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι αγοράζοντας προϊόντα από τα ΙΚΕΑ, αναλαμβάνουμε τη συναρμολόγησή τους, μια διαδικασία που ενίοτε είναι διασκεδαστική ή και εξαιρετικά χρονοβόρα-ψυχοφθόρα. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ότι όλο αυτό μας οδηγεί σε μία προκατάληψη, που είναι γνωστή ως ''IKEA Effect''.
Το ΙΚΕΑ Effect αναφέρεται σε μια γνωστική προκατάληψη που μας οδηγεί να δίνουμε μεγαλύτερη αξία στα προϊόντα που έχουμε συναρμολογήσει ή δημιουργήσει οι ίδιοι, ίσως επειδή αυτά αναδεικνύουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία μας, σε σύγκριση με τα προ-συναρμολογημένα αντικείμενα.
Το 2011, μια μελέτη των Michael I. Norton, Daniel Mochon και Dan Ariely με τίτλο "The IKEA effect: When labor leads to love," αποκάλυψε ότι οι συμμετέχοντες ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν ένα premium 63% για έπιπλα που είχαν συναρμολογήσει οι ίδιοι, σε αντίθεση με πανομοιότυπα αντικείμενα που ήταν ήδη συναρμολογημένα.
Το πείραμα εστιάστηκε πάνω στα στιγμιαία μείγματα κέικ. Όταν αυτά τα μείγματα εισήχθησαν αρχικά στη δεκαετία του 1950, δεν κατάφεραν να πετύχουν, επειδή οι νοικοκυρές θεωρούσαν ότι έκαναν το μαγείρεμα πολύ εύκολο - απαξίωναν τον κόπο του ψησίματος και έκαναν τη διαδικασία λιγότερο ικανοποιητική. Αφού οι κατασκευαστές άλλαξαν τη φόρμουλα, έτσι ώστε τα μείγματα να απαιτούν πλέον "περισσότερη προσπάθεια" με την προσθήκη ενός αυγού, κέρδισαν δημοτικότητα.
Διαβάστε ακόμα: ΙΚΕΑ. Γιατί θεωρούνται ''παγίδα θανάτου'' για τα ζευγάρια... {alertInfo}
Ουσιαστικά, αυτή η προκατάληψη κάνει τους ανθρώπους να εκτιμούν τα πράγματα για τα οποία έχουν αφιερώσει χρόνο και προσπάθεια για να τα δημιουργήσουν ή να συναρμολογήσουν σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι τα παρόμοια προκατασκευασμένα αντικείμενα.
Η λογική πίσω από αυτή την προκατάληψη είναι ότι οι άνθρωποι τείνουν να αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία και νόημα σε πράγματα στα οποία έχουν κατά κάποιο τρόπο «προσκολληθεί», οδηγώντας σε μια αίσθηση ιδιοκτησίας και υπερηφάνειας. Μάλιστα για τα αγαθά αυτά οι άνθρωποι τείνουν να ξοδεύουν περισσότερα, κάτι που προφανώς γνωρίζει τόσο ο σουηδικός κολοσσός όσο και όλες αυτές οι εταιρείες που ζητούν από τον καταναλωτή να «συμμετέχει» στην παρασκευή.
