Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία εξελίσσεται με καταιγιστικούς ρυθμούς, υπάρχουν ορισμένα αντικείμενα που παραμένουν σχεδόν αναλλοίωτα μέσα στον χρόνο. Η φωτογραφία που βλέπετε παρακάτω το αποτυπώνει με σαφήνεια: ένα στυλό BIC, μια παραμάνα και ένα τσιμπιδάκι για τα μαλλιά, τρία αντικείμενα της καθημερινότητας που, παρά την πάροδο δεκαετιών, μοιάζουν να μην έχουν ανάγκη για καμιά «αναβάθμιση».
Το πρώτο παράδειγμα είναι το διάσημο στυλό BIC Cristal, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1950 από τον Marcel Bich, έναν Γάλλο βιομήχανο ιταλικής καταγωγής. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει ένα φτηνό, αξιόπιστο και πρακτικό εργαλείο γραφής. Η ιδιοφυΐα του σχεδιασμού έγκειται στην απλότητά του: ένα πλαστικό σώμα εξάγωνου σχήματος (ώστε να μη γλιστράει), μια μεταλλική μύτη με σφαιρίδιο και ένα διαφανές σώμα που επιτρέπει να βλέπεις πόση μελάνη απομένει. Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά, το ίδιο ακριβώς σχέδιο εξακολουθεί να παράγεται και να χρησιμοποιείται καθημερινά από εκατομμύρια ανθρώπους. Πολλές φορές, η τελειότητα δεν χρειάζεται βελτίωση...
Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η περίπτωση της παραμάνας, εφεύρεση του 1849 από τον Αμερικανό Walter Hunt. Ο Hunt, μάλιστα, την δημιούργησε σχεδόν τυχαία, προσπαθώντας να αποπληρώσει ένα χρέος των 15 δολαρίων. Σχεδίασε ένα απλό κομμάτι σύρμα με ένα ελατήριο και ένα προστατευτικό άκρο και χωρίς να το ξέρει, έθεσε τα θεμέλια για ένα από τα πιο χρηστικά αντικείμενα της σύγχρονης ζωής. Η παραμάνα, 175 χρόνια αργότερα, διατηρεί το ίδιο σχήμα, την ίδια λειτουργία και την ίδια απλότητα.
Ο Walter Hunt, ο οποίος είχε διάφορες εφευρέσεις στο ενεργητικό του (με πιο σημαντική τη ραπτομηχανή, την οποία όμως δεν κατοχύρωσε προκειμένου να μην χάσουν οι ράφτρες τη δουλειά τους), χρωστούσε 15 δολάρια στους σχεδιαστές του, που είχαν σχεδιογραφήσει τις αμέτρητες πατέντες του. Τότε, οι πιστωτές του δεσμεύτηκαν να σβήσουν το χρέος και να του δώσουν 400 δολάρια επιπλέον, αν θα μπορούσε να βρει μια πρακτική χρήση για ένα κομμάτι σύρμα. Ο Hunt, του οποίου τα χέρια έπιαναν, χρειάστηκε μόλις τρεις ώρες για να εφεύρει την παραμάνα. Εκανε όμως ένα μοιραίο λάθος, καθώς υπέγραψε ένα χαρτί όπου παραχωρούσε τα δικαιώματα από τη εκμετάλλευση της παραμάνας στους πιστωτές του. Πέθανε φτωχός και ξεχασμένος 10 χρόνια μετά.
Το τρίτο αντικείμενο, το τσιμπιδάκι για τα μαλλιά, γεννήθηκε τη δεκαετία του 1920, σε μια εποχή που οι γυναικείες κουπ έγιναν πιο κοντές και μοντέρνες. Δημιουργήθηκε ως απλό εργαλείο για να συγκρατεί τα μαλλιά, αλλά αποδείχθηκε τόσο λειτουργικό και διακριτικό που έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις στην κομμωτική, το βασικό σχέδιο παραμένει απαράλλαχτο εδώ και πάνω από έναν αιώνα.
Μερικές ιδέες είναι τόσο καλά σχεδιασμένες που δεν χρειάζονται καμία βελτίωση. Χρειάζονται απλώς ευφυΐα, παρατήρηση και μια βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης ανάγκης. Αυτά τα τρία ταπεινά αντικείμενα μάς ενθυμίζουν ότι η αληθινή πρόοδος δεν είναι πάντα η αλλαγή, αλλά η ανθεκτικότητα της απλότητας.
