Η ιστορία του Scrabble

Το 1931, στη Νέα Υόρκη υπήρχε βαθιά οικονοµική κρίση και ως εκ τούτου δεν ήταν εύκολο να βρει κανείς δουλειά. Ωστόσο, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η κρίση γεννά ευκαιρίες, κοινώς μέσα στην κρίση γεννιούνται επιτυχημένα προϊόντα, όπως ήταν το Scrabble. Εκεί λοιπόν ένας άνεργος αρχιτέκτονας, ο Άλφρεντ Μπατς, αποφάσισε να εξερευνήσει το πάθος του για τα παιχνίδια και τις λέξεις. 

Ο ίδιος αντιπαθούσε τα παιχνίδια µε ζάρια, ενώ πίστευε ότι τα παιχνίδια σκέψης, όπως το σκάκι, δεν ήταν προσιτά στο ευρύ κοινό. Αποφάσισε λοιπόν να δημιουργήσει κάτι που θα στηριζόταν στη σκέψη αλλά και στην τύχη, συνδυάζοντας στοιχεία από το σταυρόλεξο και τους αναγραµµατισµούς. 

Στα τέλη της ίδιας χρονιάς, ο Μπατς είχε συλλάβει την αρχική ιδέα του παιχνιδιού, που αρχικά ονόµασε Lexico, το οποίο παιζόταν χωρίς βάση. Οι παίκτες –το παιχνίδι παίζεται από 2-4 άτομα- θα συγκέντρωναν πόντους ανάλογα µε το µέγεθος της λέξης που είχαν σχηµατίσει, αλλά και της σπανιότητας των γραµµάτων που χρησιµοποιούνταν κάθε φορά (τα δύσκολα γράµµατα είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία - το πιο σπάνιο γράμμα ήταν το Q, το οποίο θα απέφερε 10 πόντους. Για το σκοπό αυτό ο µεθοδικός Μπατς µελετούσε επί τέσσερις µήνες την πρώτη σελίδα των New York Times και είχε υπολογίσει πόσο συχνά εµφανιζόταν καθένα από τα 26 γράµµατα του αλφάβητου. 

Το 1933, η αίτηση του άνεργου αρχιτέκτονα για να κατοχυρώσει την ευρεσιτεχνία του Lexico απορρίφθηκε. Την ίδια τύχη είχαν και οι κρούσεις που έκανε σε δύο κατασκευαστές παιχνιδιών, οι οποίοι του αρνήθηκαν ευγενικά. Χωρίς να το βάλει κάτω, άρχισε να το κατασκευάζει και να το πουλάει σε φίλους. Μέσα σε πέντε χρόνια είχε κατασκευάσει 200 τεµάχια, όµως το προϊόν του δεν µπόρεσε να γίνει εµπορική επιτυχία.

Το 1938, η δηµοτικότητα του σταυρόλεξου έδωσε στον Μπατς την ιδέα για τη δηµιουργία ενός πίνακα πάνω στον οποίο ο κάθε παίκτης θα µπορούσε να συνδυάζει κάθετα και οριζόντια τις λέξεις µε τη µορφή σταυρόλεξου. Το Lexico άλλαξε όνοµα και έγινε «New Anagrams», «Alph», «Criss-Cross» και «Criss-Crosswords», όλα όµως µε περιορισµένη επιτυχία. Την ίδια κατάληξη είχε ξανά και η αίτηση που έκανε για να κατοχυρώσει την ευρεσιτεχνία του.

Ο Μπατς απογοητεύτηκε και επέστρεψε στο επάγγελµα του αρχιτέκτονα, µέχρι τη στιγµή που του χτύπησε την πόρτα ο Τζέιµς Μπρουνότ, ο οποίος του πρότεινε να αγοράσει τα δικαιώµατα, παραχωρώντας του ένα ποσοστό επί των πωλήσεων. Έχοντας το παιχνίδι στα χέρια του, ο Μπρουνότ απλοποίησε τους κανονισµούς και έκανε αίτηση για ευρεσιτεχνία, η οποία έγινε δεκτή το Δεκέµβριο του 1948. Το νέο όνοµα, που κατοχυρώθηκε λίγες µέρες αργότερα, ήταν το «Scrabble», που σηµαίνει «ψηλαφίζω ξέφρενα». 

Διαβάστε ακόμη: Η ιστορία της Monopoly

Η παραγωγή ξεκίνησε στο σαλόνι του Μπρουνότ, όπου αυτός και η σύζυγός του συναρµολογούσαν τα κοµµάτια που έπαιρναν από διάφορους παραγωγούς. Αρχικά έφτιαχναν 18 τεµάχια τη µέρα, ενώ την πρώτη χρονιά κατάφεραν να πουλήσουν 2.251 παιχνίδια, χάνοντας όµως 450 δολάρια. Τα πρώτα τέσσερα χρόνια ήταν αρκετά δύσκολα για τους Μπρουνότ, οι οποίοι το καλοκαίρι του 1952 ήταν έτοιµοι να εγκαταλείψουν την προσπάθεια. Γυρίζοντας όµως από τις διακοπές τους, βρήκαν πληθώρα παραγγελιών και στρώθηκαν ξανά στη δουλειά, αυτή τη φορά σ’ ένα εγκαταλελειµµένο σχολικό κτίριο που νοίκιασαν κοντά στο σπίτι τους. Μέχρι το τέλος του χρόνου οι πωλήσεις έφθασαν τα 37.000 κοµµάτια και η δικαίωση των Μπρουνότ και του Μπατς είχε µόλις αρχίσει.

Σύμφωνα με το μύθο, ο διευθυντής του Macy’s, του µεγαλύτερου εµπορικού καταστήµατος της Νέας Υόρκης, έπαιξε το Scrabble στις διακοπές του και ενθουσιάστηκε. Όταν επέστρεψε, διαπίστωσε ότι τα καταστήματά του δεν εμπορεύονταν το εν λόγω προϊόν. Αφού έδωσε λοιπόν μια μεγάλη παραγγελία, το έβαλε στο µαγαζί του και ξεκίνησε µια προωθητική καµπάνια προκειμένου, όπως δήλωσε, «ο καθένας να έχει από ένα παιχνίδι», χάρη στην οποία το παιχνίδι κέντρισε τη φαντασία µικρών και µεγάλων. 

Οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατακόρυφα, παρακινώντας τους Μπρουνότ, που παρήγαγαν 6.000 κοµµάτια την εβδοµάδα, να παραχωρήσουν τα δικαιώµατα παραγωγής σε γνωστή βιοµηχανία παιχνιδιών, η οποία έφθασε σε σηµείο να µην µπορεί να καλύψει τη συνεχώς αυξανόµενη ζήτηση, ακυρώνοντας έτσι παραγγελίες. 

Σύντοµα η τρέλα του Scrabble έφθασε σε όλο τον κόσµο, καθιστώντας το εξίσου δηµοφιλές µε το σκάκι και τη Monopoly. Ο Άλφρεντ Μπατς εξακολούθησε να παίζει Scrabble µε την οικογένειά του και τους φίλους του ως το θάνατό του, το 1993 σε ηλικία 93 ετών. Μάλιστα, πρόλαβε να αποθεωθεί για την ιδέα του το 1991 στο Λονδίνο, όταν διοργανώθηκε το πρώτο παγκόσµιο πρωτάθληµα Scrabble. 

Σήμερα, τα πνευματικά του δικαιώματα στην Ευρώπη έχει η Mattel ενώ στην Αμερική η Hasbro, οι οποίες το διαθέτουν σε 121 χώρες και σε 29 γλώσσες. Υπολογίζεται ότι όλα αυτά τα χρόνια έχουν πωληθεί 150 εκατ. τεμάχια, υπάρχουν τουλάχιστον 4.000 λέσχες ανά τον κόσμο, ενώ βρίσκεται σε ένα στα τρία αμερικάνικα νοικοκυριά. 

Πηγή: Γνωστά Ονόματα Άγνωστες Ιστορίες 2 Γ Εκδοση


Νεότερη Παλαιότερη
Protopapadakis-biblia